Một điệp viên hai mang được mệnh danh là “điệp viên thành công nhất thế giới” là công cụ giúp Vladimir Putin nắm quyền – và danh tính của ông ta vẫn là một bí ẩn trong nhiều thập kỷ qua.
Được gọi đơn giản là “Người đàn ông thứ tư“- là một trong số những điệp viên Liên Xô đã tìm cách xâm nhập vào trung tâm của cơ quan tình báo Hoa Kỳ.
Nhưng không giống như hầu hết những người cuối cùng đã được phát hiện, ma quái bí ẩn này chưa bao giờ được xác định – khiến nó trở thành một trong những bí ẩn lớn nhất trong tất cả các hoạt động gián điệp.
Và sứ mệnh của người này và băng đảng của mình thật là tàn khốc, người ta tin rằng chúng đã giúp mở đường cho sự trỗi dậy của chế độ độc tài Putin ở Nga.
Các điệp viên của Nga vào thời điểm này đã khiến CIA tê liệt và mù quáng – không có thông tin đáng tin cậy nào được cung cấp cho Hoa Kỳ trước sự trỗi dậy đột ngột của Putin tàn bạo.
Với khoảng trống này, cựu nhân viên KGB và người thực thi mafia Putin đã có thể củng cố quyền lực của mình và tạo ra bối cảnh để nắm quyền kiểm soát nước Nga.
“Người đàn ông thứ tư” đã xâm phạm danh tính của các điệp viên Nga làm việc cho Washington DC và làm rò rỉ hàng loạt dữ liệu nhạy cảm của CIA.
Cựu nhân viên CIA Robert Baer nói với The Sun Online rằng hành động của điệp viên vào thời điểm này “có thể đã thay đổi lịch sử.”
Người ta cho rằng có lẽ nếu “Người đàn ông thứ tư” bị loại bỏ – tình báo Mỹ đã có thể xác định được mối đe dọa từ Putin và cảnh báo Điện Kremlin.
Ông cho biết tất cả các cuộc trò chuyện giữa Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Bill Clinton và nhà lãnh đạo Nga khi đó là Boris Yeltsin đã bị rò rỉ với Putin và KGB.
Người ta cho rằng Putin sau đó đã giúp sử dụng điều này để đe dọa Yeltsin, người là nhà lãnh đạo đầu tiên của Nga sau khi Liên Xô sụp đổ, và giành quyền kiểm soát vào năm 1999.
Putin đã soán ngôi Yeltsin làm tổng thống Liên bang Nga và bắt đầu một cuộc thay đổi của nền chính trị Điện Kremlin kèm theo sự thay đổi đất nước mãi mãi.
“Có điểm nào mà Clinton có thể nói với Yeltsin rằng hãy tìm người khác ngoài Putin, nếu chúng ta biết Putin là ai và ông ấy đang làm gì? Chúng ta có thể thay đổi lịch sử không?” Baer giải thích.
“Tôi nghĩ có lẽ đã có. Tại thời điểm đó, nếu chúng ta hiểu rằng KGB đang nhúng tay vào chính phủ Nga, chuẩn bị tiếp quản vào năm 1999, thì liệu có khả năng thực hiện điều này không?”
Và trong khi Mỹ bắt được một số gián điệp, vẫn có những rò rỉ không thể giải thích – khiến họ bắt đầu cuộc săn lùng “Người đàn ông thứ tư” bí ẩn.
Baer nói với The Sun Online: “Có một Người đàn ông thứ tư – chỉ cần nhìn vào bằng chứng.”
“Không ai nghi ngờ điều đó, và thực tế là FBI đã tích cực theo đuổi điều này trong suốt 25 năm.”
“Người dân và bộ phận Liên Xô và tất cả những người còn lại đều đồng ý rằng có Người đàn ông thứ tư.”
“Tôi không nghi ngờ gì về điều đó, câu hỏi đặt ra là đó là ai? Một số người tin rằng anh ta đã chết, một số người tin rằng có một người đàn ông thứ tư và thứ năm. Anh ta có phải là điệp viên xuất sắc nhất từ trước đến nay không?”
Trong một nỗ lực tuyệt vọng để loại bỏ chúng, cơ quan này và FBI đã thành lập Đơn vị Điều tra Đặc biệt (SIU) vào tháng 5 năm 1994 do giám đốc tình báo dày dạn kinh nghiệm Paul Redmond và bốn sĩ quan khác lãnh đạo.
Trong vòng sáu tháng, đơn vị tuyệt mật đã “đóng cửa” và các sĩ quan của nó chuyển sang làm những công việc cuối cùng.
Những gì họ phát hiện ra sẽ có ý nghĩa sâu sắc đối với tình báo Mỹ trong nhiều năm tới.
Những năm 1980 là thời kỳ tàn khốc đối với các cơ quan tình báo Hoa Kỳ.
Mặc dù đang trên đỉnh cao của chiến thắng trong Chiến tranh Lạnh, CIA và FBI đã bị rung chuyển bởi làn sóng đào tẩu đáng nguyền rủa của các quan chức hàng đầu tới Moscow và một số vụ đột nhập cấp cao của các gián điệp do Điện Kremlin hậu thuẫn.
Trong số đó có các sĩ quan CIA Edward Lee Howard và Aldrich Ames và đặc vụ FBI Robert Hanssen, những người đã cùng nhau giúp Nga xác định, bắt giữ, bỏ tù và hành quyết các điệp viên làm việc cho Mỹ trong Chiến tranh Lạnh.
Tuyệt vọng dọn dẹp bộ bài, cả hai cơ quan đã thành lập SIU và giao nhiệm vụ giải quyết một danh sách “những điều bất thường” mà không thể giải thích được bằng những hành động ranh ma của Howard, Ames hoặc Hanssen – cụ thể là một sự kiện được gọi là “‘85 – ’86 thiệt hại‘ của các điệp viên Nga.
Các sĩ quan CIA Laine Bannerman, Diana Worthen, MaryAnn Hough và nhà phân tích của FBI Jim Milburn bắt đầu nhiệm vụ cực kỳ bí mật của họ để tìm và loại bỏ những gì họ cho là “Người đàn ông thứ tư.”
“Họ quay ngược trở lại năm 1983 và xem xét dòng thời gian khi Ames làm việc, khi Howard làm công việc đó, và nó không phù hợp. Có những thỏa hiệp mà họ không thể chịu trách nhiệm được,” Baer nói với chúng tôi.
Người viết tin đồn cũ của CIA cho biết SIU đã nhanh chóng nhận thấy cách thức một yêu cầu của Lầu Năm Góc về thông tin vũ khí Mỹ đã bị rò rỉ cho Moscow.
Ông Baer nói: “Rõ ràng danh sách đó đã bị rò rỉ ngay lập tức cho những người Nga, những người sau đó đã tiến hành cung cấp thông tin sai lệch cho CIA.”
Nhóm nghiên cứu cũng đã được thông báo về “Người đàn ông thứ tư” bởi một điệp viên đáng tin cậy của Nga.
Họ cũng nhận thấy rằng người Nga đang cố tình tràn ngập đại sứ quán Washington DC của họ với các sĩ quan nhằm áp đảo các đội giám sát của CIA theo một chiến thuật được gọi là “sự bùng nổ của các vì sao.”
Mục đích của họ là dọn đường cho một điệp viên KGB gặp con chuột chũi mà không có sự giám sát của CIA sau lưng.
Nhưng món quà lớn nhất là việc lật đổ điệp viên Liên Xô và cựu đại tá KGB Oleg Gordievsky, người bất ngờ được triệu hồi về Moscow từ London vào tháng 5 năm 1985, bị đánh thuốc mê và thẩm vấn.
“Điều bất thường thực sự là Gordievsky,” Baer giải thích.
“Đó là ý kiến được xem xét của FBI và CIA rằng không phải Ames đã từ bỏ Gordievsky.”
“Đó là ai đó hàng tháng và hàng tháng trước khi người đã đưa danh tính của mình cho người Nga.”
Sau nhiều tuần điều tra, nhóm bí mật đã tổng hợp một danh sách từ sáu đến bảy nghi phạm và tiến hành điều tra chuyên sâu về từng nghề nghiệp của họ.
“Khi họ xuống cuối danh sách,” Baer nói, “họ thấy đó là [người đứng đầu SIU] Redmond.”
Cambridge Five nhưng tệ hơn
Họ đã cùng nhau giúp Moscow xác định, bắt giữ và tiêu diệt các nhân viên CIA ở Moscow trong những năm 1980 và 1990.
Howard là đặc vụ CIA đầu tiên đào tẩu sau khi ngày càng bất bình vì bị sa thải và chuyển thông tin tuyệt mật cho một người liên lạc của KGB ở châu Âu.
Người này đã đào thoát đến một đại sứ quán Liên Xô ở Helsinki, Phần Lan, vào năm 1985. Vào ngày 12 tháng 7 năm 2002, anh ta được tìm thấy đã chết tại nhà riêng ở Nga được cho là bị gãy cổ sau một cú ngã từ nhà riêng.
Ames đã xâm hại nhiều nhân viên CIA hơn bất kỳ sĩ quan nào khác trong lịch sử và giúp phá vỡ ít nhất 100 hoạt động tình báo trước khi bị bắt vào tháng 3/1993.
Nhân viên CIA nói thông thạo tiếng Nga và thường xuyên gặp gỡ các quan chức đại sứ quán Liên Xô, những người đã trả cho anh ta hàng nghìn đô la cho những thông tin mà anh ta truyền cho.
Các đồng nghiệp của anh ta đã nghi ngờ sau khi anh ta mua một chiếc Jaguar sang trọng trị giá $50k và một ngôi nhà trị giá $540k ở Arlington, Virginia, mà anh ta trả bằng tiền mặt, với mức lương ít ỏi 60.000 đô la một năm của mình.
Anh ta hiện đang thụ án chung thân tại Viện Cải huấn Liên bang ở Terre Haute, Indiana.
Hanssen, một cựu đặc vụ FBI, là điệp viên giỏi nhất. Hắn đã cung cấp bí mật cho Liên Xô từ năm 1979 đến năm 2001 trong điều mà Bộ Tư pháp Hoa Kỳ gọi là “có thể là thảm họa tình báo tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.”
Hanssen bị bắt vào tháng 2 năm 2001 sau khi bị bắt quả tang để lại một gói tài liệu được phân loại cao tại một địa điểm. Hắn ta bị kết tội gián điệp và bị kết án 15 bản án chung thân liên tiếp.
Nhóm nghiên cứu đã bàn giao phát hiện của họ cho các sếp CIA vào tháng 12/1994.
“Họ biết đây không phải là thông tin kín tiếng nhưng những gì họ thực sự muốn làm không phải là truy tố Redmond hay ai khác, những gì họ muốn là mở cuộc điều tra và xem xét những thứ như tài chính, du lịch, bởi vì tất cả không thể có Baer giải thích.
“Họ không bao giờ trực tiếp nói Redmond mà họ chỉ nhìn vào ma trận và hồ sơ và nói rằng họ không thể đưa ra kết luận nào khác.”
Nhưng khi Bannerman, Worthen, Hough và Milburn bỏ báo cáo của họ cho sếp của họ với hy vọng họ sẽ đưa ra quyết định đúng đắn, họ đã được chứng minh là sai lầm nghiêm trọng.
Baer nói: “Những gì xảy ra là sự trả đũa ngay lập tức chống lại họ.”
“Họ đã bị chuyển khỏi công việc của mình, họ được giao những công việc làm thêm và không quan trọng. Rõ ràng là sự nghiệp của họ đã kết thúc.”
SIU đã bị FBI giải tán và tiếp quản, trong khi đó Redmond từ chức và không bao giờ bị buộc tội.
Nhiều năm sau, Bannerman tiếp tục làm việc với Baer, người gần đây đã viết một cuốn sách về vụ xâm nhập bí ẩn có tên Người đàn ông thứ tư: Cuộc săn lùng CIA của KGB và Tại sao Mỹ lại bỏ qua Putin.
Đây không phải là lần đầu tiên lý thuyết “Người đàn ông thứ tư” được thảo luận trước công chúng.
Kẻ thù chính, được xuất bản năm 2003 bởi James Risen và cựu sĩ quan CIA Milt Bearden, có hồ sơ các quan chức Mỹ tin rằng có một điệp viên khác đang sơ hở bên trong cơ quan điệp viên hàng đầu của Mỹ.
Baer cho biết các thành viên của nhóm SIU hiện đang tiến tới vì họ “không muốn anh chàng bỏ đi.”
Tuy nhiên, Baer nói nếu không có thêm thông tin, không thể chắc chắn rằng Redmond là con chuột chũi đã gây khó khăn cho CIA trong nhiều thập kỷ.
“Bạn vô tội cho đến khi được chứng minh là có tội,” anh ta nói.
Vũ Quang – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Đánh một quả, Chu Ngọc Anh nuốt trọn 1 biệt phủ, Nguyễn Thanh Long nuốt 2. Xin nghe chi tiết!
>>> Xe tăng Nga bị thu giữ có công nghệ của Pháp, nghị sĩ Ukraine tuyên bố
>>> Ai đứng sau lưng Nguyễn Thanh Nghị chọc vào nhóm “Bắc Hà”, mục đích là gì?
Ai đứng sau lưng Nguyễn Thanh Nghị chọc vào nhóm “Bắc Hà”, mục đích là gì?
